Sint-Pieterskerk

De Sint-Pieterskerk in Leuven is de vijfde locatie van de Troon. De vroegste datering van de bouw van de kerk is waarschijnlijk vanaf de vroege 11^de eeuw op initiatief van de graaf van Leuven, Lambert I. Het is daardoor de oudste kerk van Leuven. Tijdens opgravingen in jaren 50, na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog, werden er resten van de kerk gevonden die nog bestonden uit romaanse architectuur. De plek waar de kerk ligt was ooit een oud knooppunt van de wegen die leiden naar Tienen, Namen, Diest, Brussel en Mechelen.

Aan het begin van de 15^de eeuw werd de kerk gebouwd in de stijl van de Brabantse gotiek. Over het begin van de bouw is er wel nog steeds discussie. Tijdens deze bouw bleef de romaanse westbouw intact maar dat veranderde vanaf de 16^de eeuw toen er op vraag van de stadsraad een ontwerp kwam voor een nieuwe westvleugel. Hier kwam het plan voor het bouwen van de beruchte westtorens. Door financiële problemen en een onstabiele ondergrond werden die originele plannen nooit verwezenlijkt. Na een instorting werd er voor veiligheidsredenen uiteindelijk gekozen om de torens niet hoger te maken, daardoor lijken ze vandaag de dag niet afgewerkt.

Doorheen de geschiedenis heeft de kerk heel wat doorstaan. Zoals de woelige periodes van de twee wereldoorlogen. Door de brand in Leuven in 1914 werd de Sint-Pieterskerk zwaar beschadigd en een deel van de kerk brandde uit. De schade werd hersteld in de jaren 20 met een nieuwe stalen dakkap en een nieuwe dakruiter. Hier werden ook nog resten van de romaanse kerk gevonden bij opgravingen en andere restanten uit die tijd. Bij bombardementen die de stad Leuven troffen in 1944 werd een groot deel van het noordelijk stuk verwoest en oude muurschilderingen voorgoed vergaan.

De naam van de kerk ontleent zijn naam aan apostel Petrus, de patroonheilige van de kerk. Hiervan ontlenen ook de Leuvenaars hun bijnaam “Pietermannen” of “Petermannen”. Petermannen waren ook de leden van het patriciaat van de stad Leuven en leverde de zeven schepen voor de stad. Ze waren nauw verbonden met de kerk, behoorde tot de naaste omgeving en vergaderde rondom. Deze stedelijke dimensie van de Sint-Pieterskerk verklaart daarmee ook de bouw van de westvleugel, waarbij de centrale toren dienst deed als belfort van de stad. Het werd in 1999 erkend als UNESCO werelderfgoed.

Hendrik I van Brabant

De Sint-Pieterskerk is ook bekend als rustplaats van de hertog Hendrik I van Brabant. Hij was hertog vanaf 1183 tot aan zijn dood in 1235 en was daarbij de eerste hertog. Hendrik stamde uit het geslacht van de graven van Leuven, waarvan Godfried met de Baar zijn overgrootvader was. Tijdens zijn regeerperiode heeft hij heel wat verwezenlijkt en een groot deel van Brabant samengebracht. Het praalgraf is samengesteld uit materialen van verschillende eeuwen. Zo is de dekplaat van het monument, bestaande uit Doornikse kalksteen, ouder dan de gotische Sint-Pieterskerk en vervaardigt in de 13^de eeuw. In de 18^de eeuw werd het graf ontmanteld en terug heropgericht in 1835 met een onderstel van witte zuiltjes. Na de restauratie van de kerk in de jaren 90 werd het monument centraal in de kerk geplaatst.

Dieric Bouts & anderen

Buiten het paalgraf van de hertog bewaart de kerk ook een paar bekende schilderijen, waaronder die van Dieric Bouts, die toen stadsschilder was van Leuven. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste schilders van Vlaanderen en maakt deel uit van de Vlaamse Primitieven. Zijn drieluikschilderij Het Laatste Avondmaal werd op verzoek van de kerk 600 jaar geleden geschilderd. Voor het stadsfestival van Leuven, dat om het jaar doorgaat, is Bouts gekozen als thema waarbij er verschillende tentoonstellingen en activiteiten doorgaan over zijn leven en de wereld waarin hij leefde. Hierdoor bevindt het drieluik en nog andere bekende werken, waaronder de Marteling van de Heilige Erasmus, van de schilder zich op dit moment in Museum M in Leuven.

Een andere bekende collega van hem, en ook één van de Vlaamse Primitieven, is de schilder Rogier van der Weyden. Zijn werk Edelheeretriptiek bevindt zich ook in de kerk en is een eigentijdse kopie van zijn bekend schilderij de Kruisafneming.